*तुम्हाला हे माहिती आहे का योग आणि आध्यात्मिक क्रिया कधी करायच्या असतात?*
भारतीय परंपरेनुसार, दिवस आणि रात्र मिळून २४ तासांचे असतात, ज्यांना आठ प्रहरांमध्ये विभागले जाते, प्रत्येक प्रहर साधारणतः तीन तासांचा असतो. खालीलप्रमाणे त्यांचे विभाजन आणि लक्षणे आहेत:
प्रथम प्रहर (पहाटे ३ ते ६ वाजेपर्यंत): ही वेळ ब्रह्ममुहूर्त म्हणून ओळखली जाते. या काळात वातावरण शुद्ध आणि शांत असते, ज्यामुळे ध्यान, योग आणि आध्यात्मिक क्रियांसाठी ही सर्वोत्तम वेळ मानली जाते.
द्वितीय प्रहर (सकाळी ६ ते ९ वाजेपर्यंत): सूर्योदयानंतरची ही वेळ नवीन कार्यांची सुरुवात करण्यासाठी अनुकूल मानली जाते.
तृतीय प्रहर (सकाळी ९ ते दुपारी १२ वाजेपर्यंत): ही वेळ शारीरिक आणि मानसिक कार्यांसाठी उपयुक्त असते.
चतुर्थ प्रहर (दुपारी १२ ते ३ वाजेपर्यंत): दुपारची ही वेळ विश्रांती आणि हलक्या कार्यांसाठी योग्य मानली जाते.
पंचम प्रहर (दुपारी ३ ते संध्याकाळी ६ वाजेपर्यंत): ही वेळ शारीरिक क्रियाकलापांसाठी अनुकूल असते.
षष्ठ प्रहर (संध्याकाळी ६ ते ९ वाजेपर्यंत): सूर्यास्तानंतरची ही वेळ कुटुंबासोबत वेळ घालवण्यासाठी आणि मनोरंजनासाठी योग्य असते.
सप्तम प्रहर (रात्री ९ ते मध्यरात्री १२ वाजेपर्यंत): ही वेळ विश्रांती आणि झोपेसाठी उपयुक्त आहे.
अष्टम प्रहर (मध्यरात्री १२ ते पहाटे ३ वाजेपर्यंत): ही वेळ शांत झोपेसाठी महत्त्वाची आहे.
चांगले काम करण्यासाठी सर्वोत्तम वेळ व्यक्तीच्या शारीरिक आणि मानसिक स्थितीवर अवलंबून असते. तथापि, पहाटेचा ब्रह्ममुहूर्त (पहाटे ३ ते ६ वाजेपर्यंत) ध्यान, योग आणि अध्ययनासाठी अत्यंत अनुकूल मानला जातो. तसेच, सकाळची वेळ (सकाळी ६ ते ९ वाजेपर्यंत) नवीन कार्यांची सुरुवात करण्यासाठी आणि शारीरिक क्रियाकलापांसाठी उपयुक्त असते. दुपारी ३ ते ५ वाजेपर्यंत प्रदूषण कमी असल्यामुळे, या वेळेत बाहेरील क्रियाकलाप करणे फायदेशीर ठरू शकते.
स्वतःच्या ऊर्जेच्या पातळीचा विचार करून, दिवसातील कार्यांची योजना करणे अधिक परिणामकारक ठरते.
ध्यान आणि आध्यात्मिक वाचनासाठी सर्वोत्तम वेळ निवडणे आपल्या दैनंदिन कार्यक्रमावर आणि व्यक्तिगत आवडींवर अवलंबून असते. तथापि, काही विशिष्ट वेळा विशेषतः अनुकूल मानल्या जातात:
ब्रह्म मुहूर्त (पहाटे ३:३० ते ५:३० वाजेपर्यंत): हा काळ आध्यात्मिक साधनेसाठी अत्यंत शुभ मानला जातो. या वेळी वातावरण शांत आणि निर्मळ असते, ज्यामुळे मन एकाग्र करणे सोपे होते.
सकाळची वेळ (सूर्योदयानंतर): सकाळच्या ताजेतवाने वातावरणात ध्यान आणि आध्यात्मिक वाचन केल्याने मन आणि शरीराला ऊर्जा मिळते.
संध्याकाळची वेळ (सूर्यास्तानंतर): संधीकाल आणि संक्रमणाची वेळ: सूर्यास्तानंतरचा ४८ मिनिटांचा कालावधी 'संधीकाल' म्हणून ओळखला जातो. या वेळी वातावरणातील ऊर्जा संक्रमण अवस्थेत असते, ज्यामुळे ध्यान आणि साधनेसाठी ही वेळ सुद्धा अनुकूल मानली जाते. पण सध्याच्या धकाधकीच्या जीवनात
संध्याकाळी ७ नंतर शरीर आणि मन थकलेले असू शकतात. अशा स्थितीत, ध्यान करण्याचा प्रयत्न केल्यास एकाग्रता साधणे कठीण होऊ शकते. त्यामुळे, या वेळी हलके ध्यान किंवा विश्रांतीचे तंत्र meditation अवलंबणे उपयुक्त ठरू शकते.
शेवटी, आपल्या सोयीप्रमाणे आणि जीवनशैलीनुसार योग्य वेळ निवडून, नियमितपणे ध्यान आणि आध्यात्मिक वाचनाचा सराव करणे महत्त्वाचे आहे. तसेच
नियमित सरावामुळे जीवनात सकारात्मक बदल अनुभवता येतात. 🙏🙏
Comments
Post a Comment
तुमच्या प्रतिक्रिया इथे नोंदवा