श्रीविधी हरिहर मूर्त सावळी कृष्णातिरी राहे | दत्त दिगंबर म्हणती जयाला औदुंबर छाये | | ध्रु ||
कृष्णातीरीचा अगाध महिमा दुर्लभ देवांसी |
जी चे तीरी वास जयाचा अखंड हो काशी ||
प्रांत काळी सुरगण मुनिजन येती स्नानासी |
पवित्र होऊनी शुद्ध भक्तीने साधन मुक्तीसी ||
महा पातकी करिता स्नाने जाती मोक्षासी |
शुल्लक पापा नाही गणती जाती विलयासी ||
करा तयारी चला जाऊया सत्वर लवलाहे |
दत्त दिगंबर म्हणती जयाला औदुंबर छाये | |१ ||
ध्यान पाहता भगवी वस्त्रे परिकर लंगोटी |
सर्वांगी चर्चुनी बैसले भस्माची उटी ||
करी घेऊनी दंडकमंडलू उपवस्रे छाटी |
रुद्राक्षांचे हार प्रफुल्लित सोबती बहु कंठी ||
शमी पत्र किती बिल्व तुलसीदल सुमनांची दाटी | प्रेमानंदे भक्त बाहती आवड बहुमोठी ||
हास्य वदन आणि कृपा कटाक्षे दासाकडे पाहे |
दत्त दिगंबरा म्हणती जयाला औदुंबर छाये ||2||
औदुंबराची पूजा करिता कोटी पापांची |
राख रांगोळी होऊन जाते साक्ष अंबेची ||
अशा वृक्षा खाली बैसली
स्वारी दत्ताची |
तिन्ही त्रिकाळी पूजा होते सद्गुरुरायाची ||
सायंकाळी असे वाटते शोभा स्वर्गीची |
मंत्रपुष्पत्ती वेद गर्जना चर्चा वेदांची ||
सितारामा पाहुनी तेव्हा आनंद न समाये |
दत्त दिगंबर म्हणती जयाला औदुंबर छाये ||3||
श्रीविधी हरिहर मूर्त सावळी कृष्णातिरी राहे |
दत्त दिगंबर म्हणती जयाला औदुंबर छाये | दत्त दिगंबर म्हणती जयाला औदुंबर छाये ||
श्रीविधी हरिहर मूर्त सावळी कृष्णातिरी राहे
यात "श्रीविधी" म्हणजे भगवान श्रीविष्णू, "हरिहर मूर्त" म्हणजे हर (शिव) आणि हरि (विष्णू) यांचे एकत्व असलेली मूर्ती, आणि "सावळी कृष्णातिरी" म्हणजे सावळ्या श्रीकृष्णासारखी ती मूर्ती कृष्णाच्या तीरावर राहते,
दत्त दिगंबर म्हणती जयाला औदुंबर छाये || ध्रुव ||
→ दत्त दिगंबर (भगवान दत्तात्रेय) म्हणतात, "ज्याला या दिव्य रूपाचं जयघोष करायचं आहे, तो औदुंबराच्या छायेत येतो" – म्हणजे भक्ती आणि साधनेच्या मार्गावर येतो.
कृष्णातीरीचा अगाध महिमा दुर्लभ देवांसी
→ कृष्णा नदीच्या तीरी असलेला हा परम पवित्र स्थानाचा (स्थळाचा) महिमा इतका महान आहे की तो देवांसाठीही दुर्मिळ आहे.
जी चे तीरी वास जयाचा अखंड हो काशी ||
→ ज्याच्या (भगवंताच्या) तीरी वास करणं हेच अखंड काशीमध्ये राहण्यासारखं पुण्यदायक आहे.
प्रांत काळी सुरगण मुनिजन येती स्नानासी
→ या पवित्र ठिकाणी स्वर्गातील देवता, ऋषी-मुनी, विविध युगांमधील साधक स्नानासाठी येतात.
पवित्र होऊनी शुद्ध भक्तीने साधन मुक्तीसी ||
→ कारण या स्नानामुळे शरीर व मन पवित्र होतं आणि भक्तीच्या शुद्ध साधनेतून मोक्ष (मुक्ती) प्राप्त होते.
महा पातकी करिता स्नाने जाती मोक्षासी
→ अगदी मोठमोठे पापी देखील येथे स्नान करून मोक्ष प्राप्त करतात.
शुल्लक पापा नाही गणती जाती विलयासी ||
→ तर लहानसहान पापांचं तर मोजणंच राहत नाही, ते आपोआपच नष्ट होतात.
करा तयारी चला जाऊया सत्वर लवलाहे
→ चला, आपण तयारी करूया आणि लवकरच (सत्वर) त्या ठिकाणी जाऊया.
दत्त दिगंबर म्हणती जयाला औदुंबर छाये ||१||
→ दत्त दिगंबर पुन्हा पुन्हा सांगतात की "ज्याला जय मिळवायचं आहे, त्याने औदुंबराच्या (भगवान दत्तात्रेयाच्या) छायेत यावं."
ध्यान पाहता भगवी वस्त्रे परिकर लंगोटी
→ ध्यान करताना भगवंत भगव्या (संन्यासी) वस्त्रांत दिसतात, कमरेला लंगोटी आहे – संन्यस्त वेशातील दत्तमूर्तीचे दर्शन होते.
सर्वांगी चर्चुनी बैसले भस्माची उटी ||
→ सर्व अंगाला भस्म लावलेली आहे (पवित्र विभूती). अशा अवस्थेत ते शांतपणे ध्यानस्थ बसलेले आहेत.
करी घेऊनी दंडकमंडलू उपवस्रे छाटी
→ हातात दंड (संन्यास्याचे प्रतीक) आणि कमंडलू (पाणी ठेवण्याचा पात्र) आहे, अंगावर उपवस्त्र (वरचा झगा) आहे, जो फाटलेला आहे – साधेपणाचं द्योतक.
रुद्राक्षांचे हार प्रफुल्लित सोबती बहु कंठी ||
→ त्यांच्या गळ्यात अनेक रुद्राक्षांचे माळा आहेत, त्यांचं तेज आणि प्रसन्नता त्यांच्या चेहऱ्यावर झळकत आहे.
शमी पत्र किती बिल्व तुलसीदल सुमनांची दाटी
→ शमी, बिल्व, तुळशी आणि इतर विविध प्रकारची पवित्र फुलं आणि पत्रं यांची मोठी रचना देवाच्या पूजेसाठी केली जाते.
**प्रेमानंदे भक्त बाहती आव
ध्यान पाहता भगवी वस्त्रे परिकर लंगोटी
→ ध्यान करताना भगवंत भगव्या (संन्यासी) वस्त्रांत दिसतात, कमरेला लंगोटी आहे – संन्यस्त वेशातील दत्तमूर्तीचे दर्शन होते.
सर्वांगी चर्चुनी बैसले भस्माची उटी ||
→ सर्व अंगाला भस्म लावलेली आहे (पवित्र विभूती). अशा अवस्थेत ते शांतपणे ध्यानस्थ बसलेले आहेत.
करी घेऊनी दंडकमंडलू उपवस्रे छाटी
→ हातात दंड (संन्यास्याचे प्रतीक) आणि कमंडलू (पाणी ठेवण्याचा पात्र) आहे, अंगावर उपवस्त्र (वरचा झगा) आहे, जो फाटलेला आहे – साधेपणाचं द्योतक.
रुद्राक्षांचे हार प्रफुल्लित सोबती बहु कंठी ||
→ त्यांच्या गळ्यात अनेक रुद्राक्षांचे माळा आहेत, त्यांचं तेज आणि प्रसन्नता त्यांच्या चेहऱ्यावर झळकत आहे.
शमी पत्र किती बिल्व तुलसीदल सुमनांची दाटी
→ शमी, बिल्व, तुळशी आणि इतर विविध प्रकारची पवित्र फुलं आणि पत्रं यांची मोठी रचना देवाच्या पूजेसाठी केली जाते.
प्रेमानंदे भक्त बाहती आवड बहुमोठी ||
→ भक्तगण प्रेमाने आणि आनंदाने भगवानाच्या चरणी पुष्प अर्पण करत आहेत – त्यांची भक्ती इतकी मोठी आणि भावपूर्ण आहे.
हास्य वदन आणि कृपा कटाक्षे दासाकडे पाहे
→ भगवान दत्तात्रेयांचे हास्यवदन (प्रसन्न चेहरा) आहे आणि त्यांच्या कृपापूर्ण नजरेने ते भक्तांकडे (दासांकडे) पाहतात.
दत्त दिगंबरा म्हणती जयाला औदुंबर छाये ||२||
→ दत्त दिगंबर सांगतात, "ज्याला खरा जय मिळवायचा असेल त्याने औदुंबराच्या छायेत यावं." (हे स्थळ भक्तासाठी अत्यंत पवित्र आहे.)
औदुंबराची पूजा करिता कोटी पापांची
→ औदुंबर वृक्षाची भक्तीभावाने पूजा केल्याने कोटी कोटी पापं नष्ट होतात.
राख रांगोळी होऊन जाते साक्ष अंबेची ||
→ रांगोळी आणि राख वापरून जे पूजन केलं जातं, ते अंबा देवीच्या साक्षीने पूर्ण होतं – म्हणजे ही पूजा अत्यंत पवित्र आणि प्रभावी असते.
अशा वृक्षा खाली बैसली स्वारी दत्ताची
→ अशा औदुंबर वृक्षाखालीच दत्तात्रेयांची दिव्य स्वारी बसते.
तिन्ही त्रिकाळी पूजा होते सद्गुरुरायाची ||
→ त्या ठिकाणी सकाळ, दुपार, संध्याकाळ – तीन वेळेस सतत सद्गुरुरायांची पूजा होते.
सायंकाळी असे वाटते शोभा स्वर्गीची
→ संध्याकाळी तिथे इतकी सुंदर आणि दिव्य शोभा असते, की जणू काही स्वर्गच पृथ्वीवर उतरलेला आहे.
मंत्रपुष्पत्ती वेद गर्जना चर्चा वेदांची ||
→ मंत्रपुष्पांजली वाचन, वेदांचे उच्चार आणि वेदांवरील चर्चा – सगळीकडे पवित्र आध्यात्मिक वातावरण असतं.
सितारामा पाहुनी तेव्हा आनंद न समाये
→ त्या दिव्य दृश्यामध्ये ‘सीताराम’ नामस्मरण केल्यावर भक्तांच्या आनंदाला पारावार राहत नाही.
दत्त दिगंबर म्हणती जयाला औदुंबर छाये ||
→ पुन्हा एकदा दत्त दिगंबर म्हणतात – जो खरा जय, मोक्ष, समाधान शोधतो आहे त्याने औदुंबराच्या पवित्र छायेत यावं.
संपूर्ण भावार्थ:
ही रचना भगवान दत्तात्रेयांच्या भक्तीत न्हालेली आहे. कृष्णा नदीच्या तीरी असलेल्या पवित्र स्थानाचं (बहुधा नृसिंहवाडी / औदुंबर क्षेत्र) महत्त्व यात वर्णिलं आहे. तिथे साधक, देव, ऋषी – सर्वजण स्नानासाठी येतात. त्या तीर्थात स्नान व भक्ती केल्याने पापं नाहीशी होतात, शुद्ध भक्ती आणि साधनेतून मुक्ती प्राप्त होते. म्हणून, आपल्यालाही त्या पवित्र ठिकाणी जायचं आहे, हीच भक्ताची साद आहे. त्यांचा संन्यासी वेश, रुद्राक्ष माळा, भस्मधारण, भक्तांवर प्रसन्न कटाक्ष आणि त्यांचं औदुंबर वृक्षाखालील वास. हे स्थान त्रिकाळ पूजायोग्य, स्वर्गीय शोभेचं आणि पवित्र वायब्रेशन असलेलं आहे. येथे आल्यावर भक्तांचं मन आनंदाने भरून जातं आणि त्यांच्या पापांचं नाश होतो.
Comments
Post a Comment
तुमच्या प्रतिक्रिया इथे नोंदवा